Cursor defaultCursor hover

Versnelling in onderwijs innovatie - B

Concrete tips om ook na COVID-19 te blijven vernieuwen
Inzicht
Innovatie
Unplugged onderwijsinnovatie - posts its met A en B er op
In deel A van dit artikel namen we je mee in de inzichten voortkomend uit dit experiment – gedwongen ontstaan door COVID-19. Deze inzichten hebben we aangevuld met onze eigen ervaring in het opzetten van experimenten. Dat leidt tot nieuwe, concrete tips om op afstand te onderwijzen! In dit deel tonen we hoe je innovatie in het onderwijs blijvend in een hogere versnelling brengt.
Een nieuwe manier van werken en leren
Hoe buig je dit gedwongen experiment om naar iets positiefs? Door uitgebreid stil te staan bij een nieuwe manier van werken en leren in het onderwijs. ‘Experiment denken’ is daarbij cruciaal.
In maart hadden docenten hun handen vol aan alle belletjes. Ineens was daar de noodzaak nieuwe dingen te proberen; het over een andere boeg te gooien. Met ziel en zaligheid gingen docenten aan de slag. Het resultaat? Van live gymlessen via YouTube tot handige instructiefilmpjes die de leerling ook later kan kijken.

Zaken waar anders pas over jaren mee geëxperimenteerd zou worden. Maar het heeft nu al veel moois opgeleverd. Leerlingen die meer verantwoordelijkheid over hun leerproces hebben bijvoorbeeld.  

Vanzelfsprekend is de interactie nog niet optimaal, maar door trial en error wordt duidelijker hoe digitale middelen tot hun recht komen. Zodra we weer naar school gaan moet er een nieuwe balans komen; tussen fysiek lesgeven en de inzet van digitale middelen.
Onderwijsinnovatie - tijd voor een strategie
Docenten zorgen voor grote individuele versnelling. Maar, er zijn nog geen duidelijke strategieën bepaald die de hele organisatie houvast voor innovatie geeft.

Onderwijsleiders moeten tegelijkertijd sturing geven aan operationele zaken, tijd inbouwen voor reflectie en een innovatiestrategie bepalen. Best een uitdaging. Het vraagt moed en bereidheid voor innovatie om het veld mee te krijgen.
Quote Onderwijsleider
‘Ik ben bang dat we onszelf niet de tijd geven om te reflecteren, en dat we - wanneer de maatregelen versoepelen - in oude gedragspatronen terugvallen. Ook wordt het een uitdaging te zorgen dat we van inzichten over gaan tot echte actie.’
Een goede evaluatie als startpunt
Menselijk gedrag is een zwakke schakel bij veranderingen. Ons brein is primair ingericht op de volautomatische herhaling van gedrag dat weinig moeite kost: gewoontegedrag. Dit primaire systeem brengt uitdagingen om de innovatie mindset van nu vast te houden. Zeker in het onderwijs waar de werkdruk altijd hoog is.  

Een evaluatiemoment is daarom erg belangrijk om vooruit te kunnen. Sommige scholen hebben al enquêtes uitgestuurd onder leerlingen en/of docenten. Probeer hierbij op functioneel niveau en op emotioneel niveau vragen te stellen. Zo kun je een goed beeld vormen. Naast enquêtes adviseren wij interviews af te nemen. Zo krijg je nóg beter begrip van de inzichten.
Breng de kansen in beeld
Een evaluatiemeeting is dé mogelijkheid om inzichtelijk te maken waar kansen liggen. Welke goede elementen blijven behouden voor de toekomst? Leg deze als team op tafel. Maak daarbij gebruik van een impact-matrix om te kijken naar kansen die een grote impact maken en makkelijk uitvoerbaar zijn.

De ideeën linksboven vormen een goede start om een experiment op te zetten - en te onderzoeken of dit voor jullie werkt of dat de oplossing aanpassing nodig heeft.
impact matrix
Van evalueren naar experimenteren
De individuele trial en error methode moet plaatsmaken voor een goed uitgewerkt experiment. Test ideeën die uit de reflectie voortkomen op een gedegen manier in de praktijk. Door te testen krijgen docent en leerling vertrouwen in het idee. Het grote voordeel van experimenteren op kleine schaal? Je komt obstakels en successen tegen, waar je van kunt leren. En daar draait experimenteren om!  

Problemen of obstakels zijn onvermijdelijk. Leer van momenten van twijfel en zie fouten niet als falen. Dat is de mindset die je nodig hebt om te experimenteren.
Experimenteren is geen lineair proces
De ene school is de andere niet. En iedere vakgroep heeft zijn eigen doelstelling en onderwijsmethodes. Richt een experiment daarom zo in dat het past bij jouw team. Gebruik je kennis en inschattingsvermogen om te bepalen welke stappen je wanneer zet.

Een goed experiment bestaat uit een sterk inhoudelijk doel én een strakke praktische planning. Zonder planning blijf je eindeloos testen en dat gaat ten koste van het experiment. En zonder doel kun je aan het einde niet beoordelen of het experiment geslaagd is of niet.
Unplugged Onderwijs
Waar liggen toekomstige kansen?
Afgelopen weken zijn er veel lessen geleerd over nieuwe manieren van lesgeven. Zijn er na het lezen over experimenteren ideeën naar boven gekomen? Een aantal suggesties uit ons onderzoek lichten we hier uit.
Kans 1: Zet de mens in zijn kracht
Als er één ding is dat we meenemen uit de quarantaineperiode is het dit. Geef aandacht aan het individu. Docenten én leerlingen hebben behoefte aan sociale interactie en klankborden. Gebruik die kennis om in de straks kleinere klassen focus op individuele leerlingen te leggen.

Een nieuwe rol en samenwerken als team
Binnen een vakgroep pakken docenten een nieuwe rol. De een maakt instructiefilmpjes. De ander voegt tijdens een digitale les de groepen samen. Door als team gezamenlijk verantwoordelijk te zijn voor een leerling, leren docenten onderling sneller van elkaar, en wordt de ontwikkeling van de leerling gestimuleert.

'Ik vind het heel leuk om de instructie filmpjes te maken. Andere docenten kunnen ook mijn instructiefilmpje gebruiken. Dat scheelt hen weer werk.'

Kijk als team hoe je eenieder het beste in zijn kracht kunt zetten en welke rol daarbij past. Zoeken naar de balans tussen persoonlijke aandacht voor leerling en sociale vorming is daar onderdeel van. Wanneer de COVID-maatregelen versoepelen en de grootte van de groepen leerlingen groeit kun je dit effect per vakgroep monitoren.
Kans 2: Vind de juiste digitale vormen
Digitale vaardigheden van docenten gaan vooruit. Toch is het soms lastig de juiste vorm te vinden. Ook wij als innovatie-experts hebben ons in korte tijd moeten aanpassen aan remote werken. Onze learnings:

1. Communiceer wat je wilt bereiken
Welk eindresultaat kunnen leerlingen verwachten? Leg niet de focus op de methode, maar op het doel. Dit geeft iedereen na afloop een bevredigend gevoel.

2. Digitale lessen met een kleine groep
Bij remote lessen heb je met een kortere aandachtsspanne te maken. Voor grote groepen werkt een hoorcollege-setting het beste. Toch klassikale lessen doen?  Knip de les dan op in korte digitale sessies. Je kunt gezamenlijke sessies afwisselen met het werken in break-out rooms van 4 leerlingen.

3. Gebruik de online sessies vooral voor discussie
Laat iedere keer een andere leerling de inzichten uitwerken en geef dit aan de groep terug als samenvatting en terugkoppeling.

4. Opdrachten uitwerken en delen
Maak een rooster van 10 minuten waarin je de groepjes coaching geeft bij hun to-do’s. Laat ze - tijdens de groepsdiscussie – gezamenlijk één slide presenteren waarop het werk samengevat wordt. Zo leren andere groepen er ook van.
Kans 3: Creëer een prettige fysieke leeromgeving
Hoe ziet een 1,5m school er fysiek uit? Ons advies: gebruik geen rood-wit ‘plaats delict’ linten. Dit levert onbewuste associaties met gevaar op, wat tot onnodige stress kan leiden. Maak liever gebruik van vrolijke lijnen of vlakken op wanden en vloeren.

Hoe zorg je dat zo min mogelijk leerlingen elkaar kruisen in de wandelgangen?  

Tip van een architect: maak slim gebruik van brandcompartimenten om de school op te delen in domeinen.

Vaak hebben deze compartimenten een eigen (nood)toegang. Drukte bij binnenkomst en na school kun je spreiden door groepjes een persoonlijk tijdslot te geven.
Op naar de toekomst
Hoe gaat de situatie zich ontwikkelen? Dat is voor iedereen koffiedikkijken. Innovatie in het onderwijs roept ongetwijfeld vragen en discussie op. Ga het gesprek met je team aan en vergeet de leerling niet.

We zien enorme potentie voor het experiment denken in het onderwijs. We hopen dat het positief in de cultuur wordt opgenomen - en dat onze tips daarbij helpen. Laten we het onderwijs mooier, leerzamer en vooral toekomstbestendig maken. Met z’n allen! Want samen komen we er wel.
Liza Hidding
Liza Hididng
Info
Bij Unplugged doen we niets liever dan onderzoek naar gedrag. Lees hier over ons team en aanpak.

Meer weten? Neem contact met ons op.